1. Công ơn sanh thà nh dưỡng dục rất lớn lao:
Chúng ta thương nghe câu ca dao:
"Công cha như núi Thái sơn;
Nghĩa má như nước trong nguồn chảy ra".
(Công Æ¡n bố mẹ tháºt qúa to lao nhÆ° núi cao, bể cả).
Mẹ thì chÃn thà ng cÆ°u mang, ba năm cho bú má»›m, suốt Ä‘á»i chỉ biết hy sinh cho con. Khi Ä‘ang ăn cÅ©ng nhÆ° khi ngủ nghỉ, há»… con phải tá»›i là sở hữu má ở bên cạnh. Con lỡ đại, tiểu luôn thể ở trên mình, mẹ vẫn vui cÆ°á»i không chút há»n giáºn. Gặp cảnh nghèo hèn, má nhịn bá»›t cÆ¡m cho con ăn, dà nh chá»— khô ráo cho con nằm (bên Æ°á»›t mẹ nằm, bên ráo con lăn). Rủi lúc con Ä‘au ốm, má ngồi bên cạnh, năm canh thao thức lo âu; chỉ lúc con khá»e mạnh tÆ°Æ¡i cÆ°á»i, má má»›i vui tÆ°Æ¡i há»›n hở. Ca dao vá»›i câu:
" Lên non mới biết non cao,
Nuôi con má»›i biết công lao cái tá»".
Còn thầy u nên lo khiến lụng khó nhá»c để nuôi con. Nếu gặp cảnh nghèo khó, cha cần khiến thuê, ở mÆ°á»›n, chá»n tảo bán tần, đổ mồ hôi lấy bát cÆ¡m, manh áo cho con. Ngoà i cha còn bảo ban cho con há»c hà nh, sá»›m hôm lo âu táºp huấn cho con thà nh ngÆ°á»i hữu dụng, khôn ngoan, khá»i thua chúng kém bạn.
Công Æ¡n bố mẹ Ä‘á» cáºp ra bao nhiêu cÅ©ng không cùng.
2. Váºy là m con phải báo Ä‘á»n Æ¡n cha mẹ:
Bất luáºn luân lý đạo đức nà o, Ãông hay Tây, xÆ°a hay nay; Ä‘á»u lấy chữ:"Hiếu" khiến cho đầu. Má»™t ngÆ°á»i con đã bất hiếu vá»›i cha mẹ, thì không còn việc xấu xa gì mà ko khiến được. Má»™t kẻ vong Æ¡n bạc bẽo nhÆ° thế, thì ko còn biết nhân nghÄ©a, bác bỠái, công bằng là gì nữa. Bởi váºy cho nên, ngÆ°á»i xÆ°a vá»›i câu:
"Thiên kinh vạn quyển, Hiếu nghĩa vi tiên",
(Ngà n quyển kinh, vạn quyển sách, Ä‘á»u lấy Hiếu khiến cho đầu).
Kinh Thi mang kể 1 câu rất cảm động:
" Phụ hỠsanh ngã, mầu hễ cúc ngã,
Ai ai phụ mẫu, sanh ngã cù lao,
Dục báo thâm ân, hiệu thiên võng lạc".
NghÄ©a là cha sanh ta, má nuôi ta. Hỡi ôi, ba má sanh ta cá»±c nhá»c. Muốn Ä‘á»n đáp ân đức của cha mẹ, nhÆ° vói lên trá»i cao chẳng cùng.
Pháºt cÅ©ng dạy:
"Phụ loại tại Ä‘Æ°á»ng nhÆ° Pháºt tại thế".
NghÄ©a là tÃa má còn sinh tiá»n, cÅ©ng nhÆ° Pháºt còn ở Ä‘á»i. Xem thế, Pháºt đã Ä‘á» cao biết bao sá»± hiện diện quà trá»ng của cha mẹ. Vì cha mẹ quà trá»ng nhÆ° thế, phải Ngà i dạy thêm:
" Hiếu vi vạn hạnh chi tiên".
(Hiếu thảo đứng đầu trong hầu hết việc).
Ãể Pháºt tá» là m tròn nhiệm vụ hiếu đạo, buá»™c phải đức Pháºt dạy pháp Vu Lan Bồn dÆ°á»›i đây.
Vu Lan Bồn là một bà quyết báo hiếu có hiệu quả nhất. Nhưng trước tiên, chúng ta hãy hiểu nghĩa Vu Lan Bồn thế nà o đã.
I. Ãịnh NghÄ©a
Vu Lan Bồn là phiên âm theo tiếng Phạn. NgÆ°á»i Trung Hoa dịch là : " giả đảo huyá»n", nghÄ©a Ä‘en là cởi trói ngÆ°á»i bị treo ngược; nghÄ©a bóng là cứu vá»›t các kẻ khổ Ä‘au nặng váºt nà i nhÆ° Ä‘ang bị treo ngược.
II. Nguyên Nhân Pháºt Dạy Pháp Vu Lan Bồn
Ngà i Ãại hiếu Mục Kiá»n Liên, sau khi tu hà nh chứng được 6 phép thần thông, ngáºm ngùi nhá»› đến công Æ¡n cha mẹ, Ngà i táºu cách báo đáp. Dùng đạo nhãn xem trong thế gian, Ngà i nháºn thấy mẹ mình sanh là m loà i ngạ quá»·, than thể ốm gầy, da bá»c xÆ°Æ¡ng, thân hình tiá»u tụy, bụng lá»›n, đầu to, cổ nhá» nhÆ° ống chỉ, đói khát suốt năm ko được ăn uống. ThÆ°Æ¡ng xót quá, Ngà i liá»n Ä‘em bát cÆ¡m Ä‘ang ăn dâng mẹ. Ngà i váºn thần thông, bÆ°ng bát cÆ¡m Ä‘i tá»›i chá»— má ở. Bà má khát khao, bắt buá»™c lúc được cÆ¡m, lòng tham nổi lên, sợ ngÆ°á»i cÆ°á»›p giáºt, lấy tay trái che giấu bát cÆ¡m, tay mặt bốc ăn. Bởi lòng tham lam hiểm Ä‘á»™c trong tiá»n kiếp trÆ°á»›c nổi bừng lên, phải cÆ¡m má»›i Ä‘Æ°a và o miệng, thì hóa thà nh ra lá»a, bà chẳng ăn được.
Ngà i Mục Kiá»n Liên thấy thế, hết sức buồn Ä‘au kêu khóc thảm thiết. Ngà i liá»n trở vá» bạch Pháºt, thuáºt lại nhÆ° trên và cầu Pháºt chỉ dạy cho cách cứu Ä‘á»™ thân mẫu.
III. Pháºt Dạy Pháp Vu Lan Bồn Cho Ngà i Mục Kiá»n Liên
Sau lúc nghe Ngà i Mục Kiá»n Liên thỉnh cầu bà quyết báo hiếu, Pháºt dạy rằng:
"Nầy Mục Kiá»n Liên! Mẹ của ông do lòng tham lam, hiểm Ä‘á»™c đã tạo ra tá»™i lá»—i nặng năn nỉ trải qua Ä‘a dạng kiếp, nay sanh trong ác đạo, là m loà i ngạ quá»· phải ko thể 1 mình ông cứu Ä‘á»™ được. Mặc dù lòng hiếu hạnh của ông vô cá»™ng lá»›n lao, cÅ©ng ko sao chuyển được hoà n cảnh, chẳng khác gì loại thuyá»n con, ko thể chở được tảng đá lá»›n. Váºy ông nên nhá» oai thần của chúng Tăng trong mÆ°á»i phÆ°Æ¡ng, đức to nhÆ° biển, má»›i cứu Ä‘á»™ mẹ ông được giải thoát. Ta nay sẽ vì ông, chỉ dạy cách cứu rá»—i, là m cho cha mẹ ông xa lìa được các Ä‘iá»u tá»™i lá»—i.
Nầy Mục Kiá»n Liên ! Ngà y rằm tháng 7 là ngà y Tá»± Tứ của chÆ° Tăng trong mÆ°á»i phÆ°Æ¡ng, sau ba tháng an cÆ° kiết hạ, sách tân tu hà nh. Ngà y đấy cÅ©ng là ngà y hoan há»· của các chÆ° Pháºt , vì thấy chÆ° Tăng sau ba tháng an cÆ° kiết hạ, đã tiến bá»™ rất rá»™ng rãi trên Ä‘Æ°á»ng tu há»c, các nghiệp được thanh tịnh, ba món vô láºu há»c được tăng trưởng, công đức thêm Ä‘a dạng và đến ngà y viên mãn. Váºy ông bắt buá»™c nhân ngà y đó là m lá»… Vu Lan Bồn để báo hiếu cho mẹ ông.
Ông hãy táºu đủ những món trai diên trăm mùi, năm thứ trái, cùng hÆ°Æ¡ng dầu đèn nến, giÆ°á»ng chõng, chiếu chăn, mùng má»n, quần áo, thau rá»a mặt, khăn lau tay; tóm lại là đủ bốn món cúng dÆ°á»ng quà báu trong Ä‘á»i. Rồi ông cần thân hà nh Ä‘i rÆ°á»›c những vị Ãại Ãức Tăng trong mÆ°á»i phÆ°Æ¡ng, hoặc những vị thiá»n định trong núi lá»… vu lan là ngà y gì rừng, chứng được bốn quả Thánh, hoặc vá»›i vị kinh hà nh dÆ°á»›i cá»™i cây được sáu phép thần thông tá»± tại hà ng Thanh Văn, Duyên Giác, các vị Thánh Tăng, hoặc những vị tháºp địa Bồ Tát thị hiện là m cho thầy Tỳ kheo v.v...Ông phải chân thà nh kÃnh lá»… trai Tăng cúng nhÆ°á»ng và thỉnh cầu chÆ° Tăng chú nguyện cho linh hồn má ông được thoát khổ. Nhá» công đức chà thà nh chú nguyện, linh hồn má ông đã được cá»±c kỳ thoát. CÅ©ng nhÆ° tảng đá dù nặng trăm cân, song có phổ biến ngÆ°á»i khiêng, thì dá»i Ä‘i đâu cÅ©ng được".
Ngà i Mục Kiá»n Liên vâng lá»i Pháºt dạy, đến ngà y rằm tháng 7 khiến cho lá»… Vu lan, táºu đủ các váºt liệu, rÆ°á»›c chÆ° Tăng trong mÆ°á»i phÆ°Æ¡ng tâm thà nh kÃnh lá»… trai Tăng cúng dÆ°á»ng, cần vong mẫu của Ngà i được thoát khá»i kiếp ngạ quá»·, sanh vá» cảnh giá»›i là nh.